Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij BOM NV

Het Pivot Park in Oss is een prestigieuze organisatie die als publiek-privaat initiatief is gestart op de erfenis van de research en development (R&D)-traditie in Oss. Toen de grote multinationale onderneming Merck Sharp & Dohme (MSD) in 2011 vanuit de VS besloot de R&D-afdelingen, met een lange (Organon-)traditie, te sluiten was dat landelijk nieuws. De sluiting betekende verlies van meer dan 2000 banen aan hoogwaardige werkgelegenheid in de “life-science” en medicijnontwikkeling. Met deze werkgelegenheid zijn voor deze regio substantiële economische belangen gemoeid. Deze sluiting gaf aanleiding voor een tegenreactie van publieke autoriteiten (Ministerie van Economische Zaken, Provincie Noord-Brabant, gemeente Oss) die onder regie van de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij BOM met MSD Nederland een doorstart bedachten voor de faciliteiten die in Oss vrij kwamen. Uit deze publiek-private samenwerking ontstond het Pivot park dat in februari 2012 van start ging en in december 2012 door prins Willem Alexander werd geopend.

Het Pivot Park is meer dan een ontwikkelingsorganisatie voor de exploitatie van het vastgoed. Het is een incubator voor startende ondernemingen op het gebied van medicijnontwikkeling en life-sciences. Het is een community van bedrijven die R&D in de genen hebben en elkaar versterken door kennis en faciliteiten uit te wisselen en te delen. Het is een broedplaats waar door ondernemerschap en innovatie nieuwe werkgelegenheid ontstaat. Het Pivot Park Screening Center (PPSC) is een van de sleutelfaciliteiten op het park.

Sinds de startdatum van de organisatie in 2012 tot mijn aantreden in april 2013 hadden zich de eerste nieuwe bedrijven op het park gevestigd: 27 in aantal. De screening bv PPSC had inmiddels een omvangrijke Europese subsidie binnengehaald door deelname aan een consortium van Europese academische centra en de farmaceutische industrie. Hierdoor kon een substantieel deel van op het Pivot Park beschikbare screeningfaciliteiten voor een meerjarige periode worden ingezet.

Bij aanvang van de opdracht is er veel onrust in de organisatie en bij de stakeholders. De vraag is of het oorspronkelijke publiek-private plan wel levensvatbaar is. Is er genoeg markt? Zijn er genoeg doorstarters vanuit MSD die zich op het park willen vestigen? Zijn er genoeg potentiele ondernemers in de medicijnontwikkeling en life-sciences? Zijn er voldoende middelen? Is er genoeg aanloopfinanciering? Deze onrust wordt ook gevoed door spanningen aan de top van de organisatie. De verhouding tussen de uitvoerend directeur met de stakeholders en de nieuwe huurders verslechtert snel. Het non-executive bestuur grijpt in en besluit om de de uitvoerend directeur te vervangen. Op dit punt start mijn opdracht in april 2013.

Aanleiding / achtergrond voor de opdracht: 

Deze opdracht speelt zich af in een startende organisatie te midden van andere pioniers in een omgeving die in de publieke belangstelling staat, vanwege het unieke publiek-private arrangement waarmee substantiële financiële middelen zijn gemoeid (in totaal hebben overheden en MSD (privaat kapitaal) gezamenlijk 32 mio euro ingelegd via een onroerendgoedtransactie, leningen en garantstellingen.

De opdracht:

• Invulling geven aan de vacante functie van directeur van de bv Pivot Park en de bv Pivot Park Screening Center;
• In deze rol alle reguliere zaken behartigen die tot het takenpakket van de directeur gerekend kunnen worden;
• In het bijzonder aandacht besteden aan het optimaliseren van het personeelsbeleid;
• Verbeteren van relaties met huurders en (potentiele) commerciële relaties;
• Als een ”spin in het web” coördineren van de uitwerking van de aan Pivot Park toebedeelde strategische positie en de interne organisatie. De organisatie versterken. Het “eco-systeem van een open innovatie” verder ontwikkelen;
• Een analyse maken over wat goed gaat en wat verbeterd moet worden. De organisatie doorlichten. De structuur met de 2 rechtspersonen bezien. De governance beoordelen. De orderportefeuille doorlichten. Het strategisch acquisitiebeleid op poten zetten.
• Een advies geven over het profiel voor de definitieve invulling van de positie die door mij op interimbasis zal worden ingevuld;
• Na aanstelling van een opvolger zorgen voor een goede overdracht van de werkzaamheden en het takenpakket van de tijdelijke directeur naar de nieuwe vaste bestuurder, zorgen voor continuïteit en kennisoverdracht.
• Zorgen voor een goede overdracht van de werkzaamheden en het takenpakket van de tijdelijke directeur naar de nieuwe vaste bestuurder. Zorgen voor continuïteit en kennisoverdracht.

De resultaten: 

De organisatie heeft nieuw perspectief en elan gekregen. De strategie is opnieuw geformuleerd. De opdracht wordt afgerond in september 2014 met een nieuwe meerjarenovereenkomst tussen de oorspronkelijke “founding fathers” (overheden en MSD) voor een verdere doorontwikkeling van het Pivot Park van fabrieksterrein naar een open campus. Het park wordt uitgebreid met nieuwe faciliteiten en een proeffabriek.

De marktpositie is verstevigd: bij mijn vertrek zijn inmiddels 35 ondernemingen op het park gevestigd die aan 350 mensen werkgelegenheid bieden en er is een gevulde acquisitie-pijplijn. Er is een stedenbouwkundig architectonisch plan geschetst door Mecanoo architecten. De financiële positie is opnieuw gedefinieerd. Er ligt een herzien businessplan met een meerjarenbegroting 2015 – 2020. De organisatiestructuur is aangepast: 1 organisatie met gedeelde taken voor de 2 rechtspersonen. Het takenpakket voor de afdelingen en medewerkers is uitgewerkt, functiebeschrijvingen en waarderingen zijn geïntroduceerd, een beoordelingssystematiek geïmplementeerd. De overdracht in de beoordelingscyclus is afgerond. De verhouding tussen bestuur en organisatie is verbeterd. Een naar het zich laat aanzien sterke opvolger is benoemd.

De uitvoering van de opdracht heeft veel publiciteit gegenereerd. Bij aanvang van mijn opdracht schreef het Financieel Dagblad op 4 april 2013: “Jules de Vet pakt problemen biotech in Oss aan”. Ruim een jaar later, in juli 2014 schreef het Financieele Dagblad over “Het wonder van Oss”. Dit onderstreept dat we er door goede resultaten te boeken, in zijn geslaagd om het negatieve sentiment bij aanvang van de opdracht om te buigen in positief nieuws.

Trefwoorden opdrachtomschrijving: 

• interim-management; – rust brengen, structuur aanbrengen, duidelijkheid scheppen, richting geven;
• – going concern procedures ingericht, werkprocessen geïntroduceerd – medewerkers in hun kracht zetten; – marktpositie verstevigd, commerciële kansen benut; – strategie aangescherpt, meerjarenperspectief neergelegd.

Samenvatting gevolgde aanpak 

Dit is (opnieuw) een opdracht met eindverantwoordelijkheid als directeur a.i. in een organisatie zonder dat ik noemenswaardige branche of productkennis had. Dit ontbreken doet een sterk beroep op persoonlijke competenties en mijn eigen management- en leiderschapsstijl. Trefwoorden: luisteren, veel directe contacten op de werkvloer, veel rondlopen, veel aandacht voor communicatie, humor en vrolijkheid, degelijkheid in de bedrijfsvoering, hard in de commerciële onderhandelingen, zorgvuldig op de relaties.

Inhoudelijk is voortgang geboekt door toepassing van een aantal organisatie- en interimmanagementprincipes:

• alertheid op beeldvorming en public affairs;
• klanten en stakeholders betrekken bij oplossingen;
• duidelijke stip op de horizon zetten (“de hekken moeten weg”);
• haalbare doelen formuleren en realiseren, hard werken;
• successen vieren.

Belangrijkste samenwerkingspartners: 

• Het bestuur (board) van Pivot Park onder voorzitterschap van de heer dr.J.Pelle. – Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij BOM. – Raad van Advies van Pivot Park. Joop Sistermans (Brainport 2020). Joep Pluijmen (voormalig bestuursvoorzitter MSD). Rene Kuijten (Lifescience Partners LSP). Erik van Merrienboer. Wilma de Koning (Radbouduniversiteit Nijmegen). Jean Paul Schaaij (Nationaal Groenfonds). – Gemeente Oss. Burgemeester Wobine Buijs. Wethouder Jan van Loon.
• Provincie Noord-Brabant. Gedeputeerde Bert Pauli. Ambtelijk apparaat: Erik van Merrienboer. Miranda Wijnstekers.
• Ministerie van Economische Zaken
• MSD
• Health Valley. – TI Pharma – Anthonie van Leeuwenhoekziekenhuis/NKI. Rijksuniversiteit Leiden
• Mecanoo Architecten Delft: Francine Hoeben. Angela van der Zee.
• Roland Berger Management Consultants

(Referenties s.v.p. in overleg benaderen)